Asociación Cultural Fuco Buxán

Economía feminista: Os coidados

08/12/18

Feito por A Xanela das Fucas ,
A través dos seus artigos, Cristina Carrasco Bengoa nos propón unha alternativa á denominada economía ortodoxa para producir un cambio de paradigma. Dita proposta básease no discurso da economía feminista de poñer a vida no centro, desplazando o capital, mediante o concepto dos coidados e a súa repercusión no sistema económico actual.

A economía feminista é un dos enfoques heterodoxos que denuncia as desigualdades que provoca sistema económico capitalista actual pero ampliando a mirada e adoptando nos seus postulados e análisis o traballo doméstico e de coidados para abarcar as desigualdades entre homes e mulleres, pois este sistema peca dun sesgo andocéntrico que invisibiliza os traballos realizados por as mujeres fora do mercado laboral e desvaloriza os que se realizan en dito mercado. Polo tanto, a economía feminista pretende un cambio da realidade socio-económica para fomentar unha sociedade máis equitativa e vivible.
“La economía feminista cambia la perspectiva, flexibilizando y ampliando la mirada para incorporar la experiencia de las mujeres; lo que permite reformular conceptos centrales del análisis económico, desarrollar nuevos marcos analíticos y elaborar políticas públicas que den respuesta a la realidad de mujeres y hombres” (Carrasco, 2013, p. 42).
Desta forma, nos encontramos nunha sociedade onde se prima ao homo economicus, é decir, as relaciones laborais báseadas en términos monetarios son as únicas que están reguladas e recoñecidas, mentras que o que ocurre dentro do fogar enténdese como algo naturalizado pola sociedade.

O patrón común que a historia da economía segue é o do recoñecemento de todo aquelo que pode ser monetarizado, polo tanto a economía constítuese como un fluxo de bens e servizos con carácter mercantil, obviando por diferentes economistas o enfoque reproductivo e a súa influenza no sistema capitalista.

É neste sentido onde encuádrase a división sexual do traballo, concepto según o cal foméntase que as mulleres realicen aquelas funcións da esfera privada ou doméstica, primando un enfoque esencialista y bioloxicista que reclue ás mulleres para a realización de unha serie de funcións sociais axustadas a unha certa construcción da maternidade. Por outro lado, os varóns deben participar na esfera pública ou política como aquelos seres portadores da razón.
“[…] el objetivo genérico sea el cuidar a todas las personas, dar bienestar a la población; también existe un objetivo más específico propio de una sociedad patriarcal y es liberar de tiempo y responsabilidades familiares a los hombres adultos para que salgan a trabajar libres de restricciones al mercado, al espacio que tiene valor y reconocimiento social en una sociedad capitalista” (Carrasco, 2013, p. 50).
Así as cousas, o traballo realizado por as mujeres queda invisible, como pódese apreciar coa metáfora do iceberg, según a cal aquelos traballos invisibles sin remuneración e dereitos son o pilar e soporte da existencia do capital, dos mercados e Estados. É decir, os traballos de coidados son os fundamentos para a supervivencia do capitalismo.

Cabe mencionar que esta traxectoria da economía está resurxindo por causa dun sistema político báseado na liberalización da economía, é decir, os mercados son capaces de autorregularse por sí mesmos sen precisar a intervención do Estado e que susténtase no desenvolvemento de capacidades individuais, na doctrina da lei natural e na competitividade. Promovendo, ademáis, a reproducción social a través de mecanismos de reducción do gasto público en servizos básicos como a educación, sanidade, etc., o que provoca o regreso das mulleres ao ámbito doméstico. Todo esto contrario a concepto de xustiza social pois os costes e gastos son socializados polas familias, concretamente polas mulleres ao regresar ao fogar ao perder parte da súa autonomía e independencia económica por unha organización dos tempos cun carácter esencialista.

Así mesmo, os indicadores económicos ao uso nos impiden ver as distintas realidades entre diferentes colectivos de persoas. O caso do Producto Interior Bruto, aquel indicador polo cal mídese aa riqueza dun país, non incorpora ningunha variable de índole social senón que básease en términos monetarios deixando de lado o valor do traballo doméstico.

Cando dende o movemento feminista plántease este debate, a súa vez, xorde aa discusión de cómo denominar a este tipo de traballo, o cal foi unha tarefa complicada pois está sometida á perversión da linguaxe. É decir, a denominación de traballo de reproducción ou trabajo reproductivo leva implícita unha dicotomía pola que enfatízase en que existe unha dimensión patriarcal que separa os traballos productivos da esfera reproductiva, sen valorar as relacións existentes entre os mesmos, pois co prefixo “re-“, como un reflexo do productivo.

A coxuntura económica actual está inmersa nunha crise denominada “crise dos coidados” cuxas causas son a maior participación laboral da muller, o envellecemento demográfico, a caída da fecundidade e a escasa responsabilidade social masculina no ámbito privado. Como consecuencia de esta crise prodúcese a contratación de mulleres máis pobres e de otras etnias, polo tanto estamos falando de procesos de interseccionalidade nos coidados, exercidos por mulleres inmigrantes no que coñécese como a cadena mundial de coidados. Desta forma, os cuidados desvincúlanse de ser un dereito individual e unha responsabilidade colectiva da sociedade, contrario á teoría feminista, a cal aboga por unha responsabilidade social e política en torno xa non só á economía senón a un sistema no que todos sexamos capaces de vivir dunha forma equitativa.
“[…] quisiera destacar dos aspectos relevantes en torno al cuidado. El primero de ellos tiene que ver con las desigualdades entre las propias mujeres. Aunque la asignación del trabajo doméstico al sexo femenino sea universal y atraviesa todas las clases sociales, las condiciones en que se realiza el trabajo y la cantidad de trabajo a realizar –y, por tanto, la situación de las mujeres- es muy distinta dependiendo de la clase social o nivel de renta de cada hogar” (Carrasco, 2013, p. 50).
En definitiva, a economía feminista pon a vida no centro do sistema, como unha nova forma de entender a sociedade en aras de promover unha ruptura co capitalismo heteropatriarcal e fomentar a sostenibilidade, pois este sistema de acumulación de capital é contrario á estabilidade do medioambiente xa que provoca problemas ecolóxicos e novas formas de empobrecemento, como pode serla inmigración ambiental. Por outro lado, tamén é contrario aos coidados entendidos como o ámbito de “creación y recreación de vida” (Carrasco, 2017, p. 69), como aquel proceso de construcción social, de desarrollo das nosas identidades e persoalidades. Tamén é contrario á comunidade e á cohesión social así como ao Estado e a súa función de promover benestar.

Pese a todos estos inconvintes, tanto o capitalismo como o patriarcado, ambos sistemas de dominación que se fortalecen entre sí, conseguen enmascarar esta situación de desigualdade a través de certos mecanismos que son capaces de transformarse para poder perpetuarse no tempo.

Na outra cara da moeda nos encontramos coa teoría feminista que comprende que existe unha relación de interdependencia entre todos estos eslabóns, sendo a natureza e o traballo doméstico os pilares básicos de apoio do sistema económico capitalista actual. Polo tanto, o obxectivo da economía feminista é establecer un cambio de paradigma onde primen as persoas e as súas condicións de vida.
A teoría feminista na súa vertente económica proporciona-nos unha nova perspectiva para formular un novo paradigma, unha transformación da sociedade que consiga primar o benestar das persoas, podería decirse, fomentando unha protección social das persoas pola súa propia condición de cidadáns e non pola contribución que poidan realizar ou non no mercado de traballo. Pois este sistema ortodoxo reproduce valores sociais de carácter sexista.
“La visión que nos han enseñado siempre nos parece tan única que la primera reacción es decir que está al revés” (Carrasco, 2013, p. 42).
A propuesta da economía feminista precisa dun profundo debate con todos os actores sociais pois tras décadas de socialización no patriarcado coa influenza do capitalismo resulta difícil pensar nunha alternativa ou perspectiva diferente á que coñecemos. Ademáis, en moitos casos, certos autores dende a academia nos indican que a día de hoxe non existe unha alternativa ao capitalismo. Supoñemos que estos autores tamén se desvinculan dos coidados, en términos de contemplar outra visión económica, e da perspectiva de xénero en xeral.

Polo tanto, resulta complicado asimilar ou entender un mundo fora do que coñecemos pero dende a teoría e o movemento feminista nos proponen un concepto da economía más xusto e igualitario para a población no seu conxunto e para a sostenibilidade de noso entorno. Ademáis de valorar aquelos aspectos que aportan calidade e benestar a nosas vidas como son as relacións e os coidados, sen os cales no teríamos a base para ir máis alá. Valorando as aportacións de homes e mulleres por igual.

Todo esto atendiendo á diversidade, é decir, ás diferentes realidades e peculiaridades das persoas en distintas circunstancias e nos seus distintos entornos, simpre abogando polo cumplimento e respecto dos dereitos humáns.

Como comentábamos, é difícil asimilar un mundo diferente ao que coñecemos pero basta con ler literatura feminista e comparala coa realidade para comprender que nos encontramos atados a un sistema que ten o seu sustento en diferentes desigualdades sociais.

Son moitas as formas de sensibilizar e tomar conciencia para que o proceso de cambio se leve a cabo dende a sociedade civil, valorándonos como persoas en toda a súa diversidade e pluralidade e despoxarnos da alineación que produce un sistema productivo como o capitalista cambiando as formas de producir e de consumir, respectando os tempos da natureza.

Quizás sexa idóneo realizar unha comparativa entre o que coñecemos e naturalizamos como o normal con aquelo que nos propón o movemento feminista, o cal conseguiu moitos éxitos dende o seus comezos e realizados dende accións pacíficas, podemos decir que é un movmeento caracterizado por certa lentitude, porén, todas as vindicacións feministas foron conseguidas sen uso da violencia e a favor do debate interno e o diálogo entre as distintas institucións sociais. Por un lado, é un movemento infravalorado e con críticas despectivas e, aínda que pareza debilitado, continua con forza fomentando os seus ideais dende, cada vez máis, diferentes ámbitos, o que indica que unha boa parte da poboación acepta a lóxica do discurso feminista.

En definitiva, a economía feminista pretende un cambio de paradigma que modifique as situacións de desigualdade entre homes e mulleres así como aquelas outras desigualdades e inxustizas que se producen por un sistema económico que se fundamenta en infravalorar aos colectivos máis vulnerables da sociedade exercendo violencia sobre os mesmos. É unha responsabilidade colectiva concienciar acerca dos beneficios desta proposta e dialogar para perfeccionar os postulados dende o consenso.


Para saber más:


Manifesto en apoio á folga estudantil do 14N | #14NHuelgaEstudiantil

12/11/18

Feito por A Xanela das Fucas ,
A asociación cultural Fuco Buxán apoia a vindeira folga estudiantil do 14 de novembro con un marcado carácter feminista. O sistema educativo é un pilar fundamental para mudar os prexuízos e os estereotipos de xénero. 

Se facemos un breve repaso histórico apreciaremos como a escola foi obxecto das institucións políticamente dominantes, é dicir, con poder, as cales servíronse dela para crear unhas tipoloxías de individuos según as necesidades do sistema. Nun primeiro momento, co nacemento dos Estados-nación buscouse formar individuos nacionalista cun alto sentimento patriótico. En segundo lugar, coa industrialización, a escola convírtese no mecanismo para adoctrinar obreiros individualistas e competitivos. En terceiro lugar, encontrámonos co franquismo e os seus ideais conservadores según os cales establécese unha educación segregada por sexos. En cuarto lugar, tras a transición democrática, a educación básease en formar cidadanos e cidadanas. E, en último lugar, o que nos corresponde actualmente, as institucións educativas encárganse de formar á ciudadanía na lóxica neoliberal, báseada na sociedade da empleabilidade, o talento, o espíritu emprendedor e a competitividade. 

De esta manera, obtenemos unha contextualización do sistema educativo ao longo do tempo e observamos que este sistema está influenciado por a ideoloxía dominante de cada momento cun fin utilitarista, traducido nun sistema político e normativo. Ademáis, teremos en conta as necesidades do mercado de traballo, polo que s sistema económico intervén na educación co informe PISA. E, por último, o sistema cultural tamén ten súa cabida neste dilema xa que impera un certo pensamiento homoxéneo na sociedade. 

Así as cousas, a educación debe ser un pilar fundamental para o desenvolvemento persoal de ciudadanos y ciudadanas cun pensamiento crítico e reflexivo que se oriente hacia a igualdade, solidaridade e xustiza social. 

Unha das correntes que puxo certa crítica na educación foi o movemento feminista. Nos currículos académicos non vemos ningunha asinatura báseada na perspectiva de xénero, en todos os niveis educativos. Quizáis nos últimos tempos se dé o caso de algunha materia optativa, determinados cursos, algún estudo de posgrao o a vontade individual da docencia pero non vemos unha transversalidade da perspectiva de xénero. E dentro de este currículo, se infravaloran aquelas materias cun contido máis crítico como son as relativas ás ciencias sociais ou as humanidades. 

Por outro lado, actualmente, o peso da educación adxudícase a temas económicos ou financieiros e de unha maneira moi técnica, é dicir, non existe unha reflexión crítica por parte da docencia nin nos propios materiais. En términos económicos, a riqueza dun país mídese a través do Producto Interior Bruto e este indicador non aporta ningunha variable de tipo social. Ademáis, un estudo nestos términos económicos sobre o Estado de Benestar debe abarcar aquela dimensión sumerxida, é dicir, na que a muller realiza aquelos traballos relativos aos cuidados que non teñen a consideración de emprego. 

Neste sentido, podemos afirmar que a educación, a día de hoxe, favorece a discriminación por razón de xénero, xa que é a primeira fase do proceso de socialización. Ademáis de este currículo explícito, no seno da docencia existe un currículo oculto, é dicir, cada docente padeceu o seu propio proceso de socialización e nas aulas reproducirán aquelas conductas e aquelos valores que son inherentes a súa persoalidade. Seguro que todas y todos tenemos na nosa mente a algún ou algunha docente que permitíunos ir máis aló do propio contido académico. Porén, este currículo oculto proporciona un maior interés e, polo tanto, unha maior aprendizaxe no alumnado, así reprodúcense os estereotipos de xénero persistentes no ideario da sociedade sin ser cuestionados. 

O modelo educativo actual é considerado mixto, no cal non existe unha intervención en igualdade ou, máis ben, na desigualdade existente, senón que ademáis aínda perdura a idea bioloxicista de que o sexo masculino ten unhas certas capacidades innatas e o sexo feminino ten outras báseadas nos coidados, a función reproductiva e o ámbito privado. 

En definitiva, o modelo educativo é androcéntrico e báseado nun método científico supostamente neutral e obxectivo pero o feminismo ven a cuestionar este método xa que as persoas, institucións e organismos que elaboran e transmiten este sistema actúan baixo o currículo oculto, por tanto, moitas investigacións e aportacións están realizadas desde os estereotipos e prexuicios de xénero.

A prevención na escuela básease en tres eidos fundamentais: a filosofía, os programas académicos e o profesorado. E todos eles deben estar rexidos polos principios de igualdade e equidade.

Desde os corpos docentes débese realizar unha autocrítica sobre cómo este sistema educativo está reproducindo a desigualdade de xénero xa desde a infancia de nenos e nenas. Por tanto, é preciso a reformulación de este modelo a través de relacións personais báseadas no respecto, na solidaridade, na xustiza social e no empoderamento dos nenos e das nenas para percibir os estereotipos de xénero e a imposición de roles como algo perverso para o desenvolvemento de unha ciudadanía democrática e por a procura do respecto hacia as sexualidades disidentes. Como din Libres y Combativas “para educar en libertad contra el machismo y el sexismo, el maltrato y la cultura de la violación, contra la homofobia y la transfobia”. 

Desta forma, mediante a autocrítica e a perspectiva do movemento feminista, poderíamos ir alcanzando, pouco a pouco, un modelo de educación inclusiva que nos aporte os recursos e mecanismos para enfrentarnos á desigualdade de xénero. De ahí, a importancia de incorporar ao sistema educativo materias que abarden a historia e a revolución feminista, co obxectivo de empatizar e reflexionar sobre todo o que contáronnos até o momento.
Se entiende la escuela como un lugar de educación y no únicamente de instrucción, de educación en valores antidiscriminatorios, de igualdad real entre los hombres y las mujeres, de convivencia pacífica y con dignidad eliminando los actos violentos a través de la crítica de los modelos masculinizantes (Iglesias Galdo, Ana; Sánchez Bello, Ana, 2008, pág 20). 
Para saber máis:
  • Iglesias Galdo, Ana; Sánchez Bello, Ana (2008). Tratamento da violencia de xénero dende as políticas de igualdade: Socialización profesional e violencia de xénero, 2008: 7-22. 
  • Sánchez Bello, A. (2013). Factores de discriminación de xénero na escola no contexto da globalización: aprender en relación como práctica contra a violencia e os estereotipos. Sarmiento, (17), 83-98.
  • Santomé, J. T. (2017). Políticas educativas y construcción de personalidades neoliberales y neocolonialistas. Ediciones morata.

Acceso das mulleres ao sistema educativo. Coerción, consentimento e coeducación.

24/10/18

Feito por A Xanela das Fucas ,
A socialización cultural é aquela aprendizaxe de unha serie de normas informales, coercitivas, que se aprenden por imitación, consellos, tradición, etc., que son incuestionables e referencia de conductas. De esta manera, a través dos sistemas de dominación, xa sexan económico-políticos ou ideológicos, como o nacionalismo, xa sexan culturais como o patriarcado, asentouse unha relación de dominio-sumisión exercida do home á muller en todos os ámbitos da vida. Hoxe, ocúpanos a educación das mulleres e o seu acceso á mesma.

Os obstáculos que encontráronse as mulleres á hora de acceder á educación correspóndense coa existencia dun sistema andocéntrico que esgrimiu diferentes argumentos para excluir ás mulleres da vida pública. Así, encontrámonos con lexislación, discursos e conductas que fomentaban esta idea. Neste sentido, cabe mencionar algúns exemplos. 

En 1813 redactouse o primeiro informe liberal que asentaba as bases dun sistema educativo español, o Informe Quintana. Éste foi redactado exclusivamente en términos masculinos posto que as mulleres deberían permanecer no ámbito privado e doméstico, estableciendo a división de espazos por un contrato social andocéntrico báseado na dependencia das mulleres nos homes, pais e maridos.
“[…] as mulleres non necesitaban tanto ser “instruídas” como “educadas”. No seu caso o fundamental non era transmitirlles coñecementos, senón cultivar os sentimentos e transmitirlles os valores que estivesen en harmonía co papel que tiñan reservado na sociedade” (Fernández, G. 2013, p. 9).
Por tanto, a educación das mulleres era entendida como unha cuestión que debíase de resolver dentro da familia xa que desde o Estado considerábase que non era a súa función. Do que podemos entender que as mulleres non gozaban da condición de cidadanas.

Esta idea de que o ámbito da muller sexa o doméstico e o privado fundamentase en nocións de carácter bioloxicista, sendo as mulleres inferiores aos homes e cun fin social último “ser para otro” (Iglesias & Ballarín 2013, p. 80), é dicir, a reproducción social e os coidados. En moitos textos e discursos especifícase que estos coidados son recibidos polas crianzas, porén, queremos deixar explícito que ditos coidados foron e son recibidos polo conxunto da familia ou fogar.

As reivindicacións polo acceso á educación para as mulleres fan que xorda discursos sobre a necesidade dunha educación feminina, desde unha lóxica patriarcal, según a cal a referencia serán os homes para construir esa dependencia e función social.

Outro erxmplo é o debate que tivo lugar en 1859 no Ateneo coruñés onde dánse posturas a favor e en contra para que as mulleres accedan ao ámbito educativo. Desde as posturas en contra vólvese a facer énfasis na bioloxía e nuns impulsos instintivos que determinaban as funciones sociais, ademáis de acudir a referencias relixiosas. De esta maneira, sobresae o amor e a maternidade como o destino de as mulleres. Por outro lado, quenes apoiaban a idea de que as mulleres puideran acceder á educación tamén o facían desde unha posición de superioridade física, negando a intelectual, pero como unha forma de compensación e beneficio para os homes e os fillos. 

Por tanto, entendemos que as mulleres deberían de recibir unha “virtuosa educación moral” (Fernández, G. 2013, p. 19) como un mecanismo de adoctrinamento para exercer aquelas funcións propias de cada sexo: a maternidade para a feminidade e a racionalidade para a masculinidade.

De maneira institucional, algunhas mulleres tiveron voz, incluso até voto, para reivindicar seus dereitos como suxeitos políticos. Dentro do ámbito galego destacamos a Concepción Arenal, Emilia Pardo Bazán e Rosalía de Castro que non só reclamaron seu dereito a recibir educación senón que tamén denunciaron as deficiencias do sistema educativo para con as mulleres xa que estaba supeditada a esa función de reproducción. 
“Aspiro, señores, a que recoñezades que a muller ten destino propio; que os seus primeiros deberes naturais son para consigo mesma, non relativos e dependentes da entidade moral da familia que no seu día poderá constituír ou non constituír; que a súa ledicia e dignidade persoal teñen que ser o fin esencial da súa cultura, e que, por consecuencia deste modo de ser da muller, está investida do mesmo dereito á educación que o home, entendéndose a palabra educación no senso máis amplo de cantos poidan atribuírselle.” (Emilia Pardo Bazán, “Resumen de las ponencias y memorias de la sección V, leído en el Congreso Pedagógico el 19 de Octubre de 1892”, Nuevo Teatro Crítico, nº 22 (1892), 68-69.)
Pola súa parte, Rosalía de Castro foi un dos exemplos que podría indicar o por qué os varóns non querían otorgar ás mulleres o acceso á educación. E é que coa escritura prodúcese unha crítica e testimonio da vida das mulleres, o que pode ser perigoso para os homes, nun exercicio de liberdade.

Máis adiannte, co réxime franquista, a familia e a escola convírtense nas principais institucións de socialización, impregnadas coa teoría da Igrexa católica, funcionando como “medio de control social y de conformación de un sentido común mediante el que cada ser humano asuma esos ideales de gobierno como suyos, que merece la pena sacrificarse por ese bien supremo y aplazar los intereses propios, siempre más egoístas” (Santomé, 2017, p. 36). 

Neste contexto, foméntase a segregación do sistema educativo, separando aos nenos das nenas, posto que habrían de desempeñar diferentes roles, as nenas o subordinado, volvendo á idea da diferenciación sexual en términos bioloxicistas, delimitando as tarefas da muller ao traballo doméstico e a educación das crianzas. 

Ademáis, da segregación por xénero tamén dábase unha segregación clasista, o que produxo importantes contrastes entre as mulleres de clases populares e as mulleres dunha clase media. As primeiras abandonaron a etapa escolar precozmente xa que tiñan que axudar nas labores do fogar mentras que as mulleres de clase burguesa puideron comezar os seus estudos de bacharalato e os universitarios.

Porén, no ámbito privado as mulleres exerceron un papel educativo moi significativo, sobre todo, para con as súas fillas xa que foron concienciadas da necesidade de buscar a autonomía e o empoderamiento persoal.

Este sistema dual de segregación por sexo e clase mantívose até a década dos 70, na cal comezaron a aparecer as primeiras escolas mixtas que parecían prometer un sistema educativo máis xusto e igualitario. Sen embargo, o currículo académico non adaptouse as diferencias de partida das chicas e dos chicos que foron construidas anteriormente, sin a aplicación dunha perspectiva de xénero que permitise conocer as distintas realidades. Polo que reprodúcense os roles tradicionais de xénero perpetuando as desigualdades.

Todo esto ten implicacións nos nosos días xa que existen cifras que nos indican que as chicas teñen máis éxito ao longo do sistema educativo pero despois non se da unha concordancia co mercado laboral, onde mántense a división sexual do traballo. As causas de esto son que todavía persiste unha conformidade coas normas morais dentro das aulas gracias á existencia dun currículo oculto por parte do profesorado e que as chicas realizan a elección da carreira profesional atendendo á realidade de que o mercado laboral lles ofrece mellores oportunidades en profesións feminizadas. Ademáis, tamén vemos a desigualdade na organización escolar, nos órganos de representación, nos espazos, etc.

Así as cousas, os estereotipos e as normas sexuais reinstáuranse cos procesos de coerción patriarcales que adoptan diferentes formas, as cales “se pasan por alto o se ignoran, porque quedan eclipsadas por los resplandecientes tropos de libertad ahora asociados con las mujeres jóvenes mediante procesos de individuación femenina lograda por medio de un conjunto de tecnologías del yo” (McRobbie & Golubov, 2010, p. 114) no contexto dunha lóxica neoliberal báseada na competitividade e no individualismo coexistiendo coa “moral del esfuerzo que da por sentado que ya vivimos en una sociedad en la que existe la igualdad de oportunidades" (Santomé, 2017, p. 83). Porén, acentúase o acordo sexual no que a muller heterosexual ten unha doble xornada, laboral e doméstica, perpetuándose o esencialismo maternalista a través da normativa de conciliación de la vida laboral, familiar e persoal.
“Y Lisa Adkins ha explorado con gran detalle la manera en la cual lo que llama las relaciones de género retradicionalizadas remergen en el lugar de trabajo desregulado y con el regreso de las empresas familiares de pequeña escala, que son parte integral de los procesos productivos que sostienen a la cultura de consumo global (Adkins 2002). […] quizá basta con señalar la situación paradójica que se da cuando las mujeres jóvenes fluyen al mercado de trabajo precisamente en el momento en que se están desmantelando las condiciones sociales y democráticas que hasta hace poco propiciaron este logro” (McRobbie & Golubov, 2010, p. 129).
En definitiva, son diferentes os obstáculos polos que pasaron as mulleres á hora de acceder ao sistema educativo. Desde posicións de carácter bioloxicista que propugnan como funcións básicas das mulleres a reproducción social e os coidados, pasando por normativas que as excluían na súa condición de cidadanas e, polo tanto, sen ser consideradas como suxeitos políticos.

Para evitar a persistencia dos estereotipos de xénero faise necesario realizar estudos que teñan en conta a variable xénero para representar a realidade das mulleres, neste caso, eo ámbito educativo, de maneira que obteñan visbilidade e se poidan desenvolver marcos interpretativos na docencia.

É necesario acudir a un sistema coeducativo, no que a cultura sirva para construir conscientemente o pensamento do alumnado nun proceso reflexivo e se formen persoas autónomas e solidarias que poidan combatir os prexuzoos e estereotipos a través da crítica da herdanza cultural. 

Este sistema educativo implica unha adaptación do currículo escolar que permita ao alumnado visibilizar a historia das mulleres de maneira que poidan valorar as súas contribucións e as profesións feminizadas. Así mismo, a formación d profesorado é un dos pilares fundamentais para que o currículo oculto non actúe e influia ao alumnado a través, por exemplo, dunha linguaxe non sexista, a deconstrucción de estereotipos sexistas de forma transversal, etc., convertindo a personal docente en actores de transformación da sociedade.

Para saber máis:
  • Fernández, G. (2013). A educación das mulleres no século XIX: exclusión, dependencia e autonomía. Sarmiento, (17), 7-35.
  • Iglesias Galdo, A., & Ballarín Domingo, P. (2013). O mito do “éxito” escolar das rapazas. Sarmiento, (17), 67-82.
  • Martòri, M. S. (2017). Varela Fernández, J., Val Cubero, A., & Parra Contreras, P.(2017)." Memorias para hacer camino: relatos de vida de once mujeres españolas de la generación del 68". Madrid: Morata. Teknokultura, 14(1), 181-182.
  • McRobbie, A., & Golubov, N. (2010). ¿Las chicas arriba? Las mujeres jóvenes y el contrato sexual posfeminista. Debate Feminista, 41, 113-135. 
  • Santomé, J. T. (2017). Políticas educativas y construcción de personalidades neoliberales y neocolonialistas. Ediciones morata.


Comunicado en apoio á decisión do Resurrection Fest

22/10/18

Feito por A Xanela das Fucas ,
Tras a polémica surxida por a confirmación da banda estadounidense As I Lay Dying no Resurrection Fest para a edición do ano 2019, A Xanela das Fucas, como área da muller da asociación cultural Fuco Buxán, quere manifestar o seu total apoio a decisión tomada pola organización do festival de retirar a banda. 

A polémica xordeu porque o cantante de devandito grupo, Tim Lambesis, estivo en prisión por contratar a un sicario para intentar matar a súa exparella. Nun festival onde nada máis entrar no recinto encontrámonos con un punto lila ou violeta para fomentar espazos libres de violencias machistas é incoherente a participación de dita banda no festival. 

Tras diversas peticións para cancelar o concertó de este grupo, a organización lanzou un comunicado confirmando que esta edición non contará con As I Lay Dying porén, querían contar co mesmo como unha forma de apoiar o dereito á reinserción social: "Creemos en la reinserción social y en el derecho a las personas a rehabilitarse tras haber cumplido una condena". 

Queremos recalcar que, aínda co perdón das víctimas, consideramos que o sistema xudicial americano é punitivo e non ten aras de fomentar a reinserción social das víctimas e cómplices de un sistema patriarcal, según o cal puido saír do cárcere 4 anos antes, cumpriu dous anos de condena dos seis previstos por sentenza. Por outra banda, ademáis de ser punitivo e non ter este carácter de reinserción, temos que falar dos estereotipos de xénero. Non podemos olvidar que o sistema establece relación de poder entre homes e mulleres, ademáis da variable xénero podemos ter en conta a raza e a clase, a reinserción faise un primeiro para paso pero é necesaria unha reeducación que fomente valores igualitarios e que rompa cos prexuizos de xénero. 

Consideramos que a organización do Resurrection Fest leva facendo un traballo estupendo desde os seus inicios, onde sempre disfrutamos dun ambiente moi familiar. Por tanto, queremos manifestar o noso apoio á organización e que siga loitando pola igualdade de xénero.

Presentación do libro Le Temps des Cerises (Ángel Cardín)

13/09/17

Feito por A.C. Fuco Buxán ,
 
Presentación do libro de Angel Cardín :
“ Le Temps des cerises 
( a vida na prisión naval de Ferrol do caudillo 1968- 69-70 ) “

Venres, 15 de setembro de 2017 ás 20 h.
Editado por Fundación 10 de marzo .
O libro leva Prólogo do historiador José Alvarez Junco 
(un dos máis respectados de España)

Ademais do autor, que comentará unha ducia de diapositivas referentes ao tema, contaremos ca presenza de Rafael Pillado, sindicalista fundamental naqueles difíciles momentos ; de Xan María Castro, veterano sindicalista e Presidente da Fundación 10 de marzo, e de Juan Sotres, economista madrileño, que estivo na Prisión de Caranza na dura época que narra o libro .


O libro non son unhas memorias nin unha novela senón un relato-testemuño ( baseado en papeis da época) da vida na Prisión Militar de Caranza para mariñeiros do Norte de España, nos finais do franquismo, repasando os diferentes presos, de onde veñen e como os xulgan; a dureza da estancia na prisión ( con oito horas de traballo, vixilancia exterior armada e interior por parte de sarxentos da Mariña, mala alimentación e castigos durísimos; sen prensa nin radio, poucas visitas e correo censurado de entrada e saída ) . Pero en certa medida, os protagonistas son Ferrol e a Xustiza Militar, pois se fala tamén da Construción Naval e os seus problemas, da Ría e a súa dedicación á Mariña, dos sucesos do 10 de marzo de 1972 e do papel da Prisión de Caranza nos mesmos; tamén de presos coñecidos que pasaron despois por alí como Miláns do Bosch. Un último capítulo, de posta ao día 47 anos despois, tenta un repaso da traxectoria dalgúns presos e de valorar a evolución da Xustiza Militar que presenta moitas lagoas, despois de 40 anos de democracia .

ALEGACIÓNS DO CCE CONTRA A AMPLIAZÓN DA CONCESIÓN A REGANOSA

10/09/17

Feito por A.C. Fuco Buxán ,
Reproducimos a continuación a nota de prensa do Comité Cidadán de Emerxencia para a Ría de Ferrol:


ALEGACIÓNS DO CCE CONTRA A AMPLIAZÓN DA CONCESIÓN A REGANOSA

O CCE ven de presentar diante a Autoridade Portuaria de Ferrol-S.Cibrao o documento de Alegacións contra a proposta de prorrogar por 5 anos mais a Concesión a Reganosa, despois de que no 2015 xa prorrogara a concesión por 15 anos. Un documento donde se proba que as pretensións de Reganosa carecen de fundamento.
Segundo os representantes de Reganosa dado que, a concesión outorgada en Maio de 1997 foi para usos de Forestal, consideran que as obras realizadas por Forestal nos anos 1999 e 2000 son as iniciais e que as inversóns realizadas a partires do 2004 na construción da planta de gas (o non estar previstas na concesión orixinal) serian consideradas unhas inversións a maiores, superando o 20% da obra de Forestal, o que lles permitiria solicitar a ampliazón da concesión.
Unha vez mais atopamonos no proceder fraudulento dos promotores de Reganosa, reconocendo que a concesión outorgada en 1997 foi solicitada por Forestal e para usos e actividades de Forestal e que, unha vez acadada e cando anuncian a instalación da planta de gas.
Polo tanto dende o CCE se manten e así se recolle tanto na solicitude de concesión do cambio de usos de xuño de 2001, como na acta final de recoñecemento das obras de 3 de maio de 2007, onde separan claramente as obras feitas por Forestal e as realizadas por Reganosa en base ao proxecto que serviu para o outorgamento da concesión. A inversión da planta de gas mais aló das triquiñuelas de Reganosa e a que hai que considerar, e polo tanto non hai razón algunha para acceder á súa solicitude , xa que só houbo unhas únicas obras
Non so hai razón para denegar a solicitude da prórroga, senón que a Autoridade Portuaria debe retirarlle a concesion unha vez demostrada a falsidade dos datos aportados no seu momento para acadar autorización de funcionamento asi como as ilegalidades cometidas:.
Una instalación ilegal segundo 4 sentencias do Tribunal Supremo:
Sentenza anulando a modificación Puntual do Plan (11-05-2012).
Sentenza anulando a Autorización Administrativa Previa, sentencia 695/2016 do 28-03-2016.
Sentenza de anulación do Proxecto de Execución, sentencia 889/2016 do 25-04-2016;
Sentenza de anulación do Plan de Emerxencia Exterior, sentencia 1966/2016 do 26-07-2016
Unha concesión outorgada para outros usos.
Unhos recheos e dragados, e planos de auga ilegais.
A planta de Reganosa non e estratéxica para Galicia tal e como se dixo, a súa produción disminue cada ano, en 2016 foi do 28% segundo informe do xestor técnico do sistema. Os gasoductos pechados teñen a capacidade suficiente para sumistrar gas a Galicia.
A planta de Reganosa nunca foi declarada de interese público.
Levamos pagado perto de 500 millons de euros, forma parte do chamado déficit enerxetico que fai que paguemos pola enerxia una das taxas mais altas de Europa.
Unha instalación perigosa que ameaza a vida de miles de persoas. Unha instalación nociva para o ecosistema da Ria

Ferrol a 04-09-2017


Prevista a entrada na nosa Ría dun gaseiro cargado de GNL

20/08/17

Feito por A.C. Fuco Buxán ,
Prevista a entrada na nosa Ría dun gaseiro cargado de GNL, o número 226, o Comité Cidadán de Emerxencia, convoca:

CONCENTRACIÓN

Lúns 21 de Agosto 2017, ás 8 da tarde.

Peirao de Coruxeiras – Ferrol

PLANTA DE GAS: PECHE XÁ!

Esquerda Unida denuncia a porta xiratoria de José Manuel Rey Varela para no consello de administración da planta ilegal de Reganosa

Feito por A.C. Fuco Buxán ,
Esquerda Unida denuncia a porta xiratoria de José Manuel Rey Varela para no consello de administración da planta ilegal de Reganosa:

http://esquerdaunida.org/esquerda-unida-denuncia-a-porta-xiratoria-de-jose-manuel-rey-varela-para-no-consello-de-administracion-da-planta-ilegal-de-reganosa/

78 anos do asesinato das 13 rosas

05/08/17

Feito por A.C. Fuco Buxán ,
Monumento a «Las Trece Rosas» en el Cementerio de la Almudena, Madrid (España). Álvaro Ibañez CC BY-SA 3.0


Hoxe cúmprense 78 do asasinato das 13 rosas polo réxime franquista.

Homenaxe do grupo Barricada ás 13 rosas:



Máis información: https://es.wikipedia.org/wiki/Las_Trece_Rosas

Nosa Enerxía: a primeira cooperativa galega adicada á comercialización da electricidade

Feito por A.C. Fuco Buxán ,


Artigo no diario público sobre Nosa Enerxía, cooperativa galega adicada á comercialización da electricidade:

http://www.publico.es/economia/cientos-consumidores-unen-frente-al.html

https://www.nosaenerxia.com/

Presentada proposición de lei sobre a reforma das pensións

05/07/17

Feito por A.C. Fuco Buxán ,
Hoxe é un día importante no Congreso: rexístrase a Proposición de Lei sobre a reforma das pensións, froito de meses de traballo e xornadas de debate entre expertas e expertos de todo o Estado.

Ás 11.30h, a deputada Yolanda Díaz participou no rexistro xunto a Pablo Iglesias, Nacho Álvarez e Juan López Gandía.

Esta Proposición de Lei é unha firme aposta polo sistema público da Seguridade Social a través dun aumento dos ingresos. Os puntos principais son:

  • Fixar a idade ordinaria de xubilación nos 65 anos.
  • Cálculo da base reguladora: a persoa pensionista podréra elixir a base reguladora de entre os 240 mellores meses ao longo da súa vida.
  • Subida da cuantía das pensións mínimas.
  • Supresión do factor de sostenibilidade e revalorización anual das pensións en función do IPC previsto.
  • Melloras na financiación do sistema de Seguridade Social.
  • Réxime especial do mar: establecer coeficientes en función do traballo realizado, a súa penosidade e a duración do tempo pasado lonxe da casa, en lugar da tonelaxe do buque e o largo da eslora.

Solicitude do CCE ante Tribunal Xustiza Unión Europea, relativa a REGANOSA

30/06/17

Feito por A.C. Fuco Buxán ,
Achegamos a nota de Prensa do CCE:

Solicitude da “Cuestión Prexudicial” ante o Tribunal de Xustiza da Unión Europea, relativa á Planta de Gas de Reganosa. A loita contra a ameaza, a ilegalidade e a corrupción no caso Reganosa continúa.



O CCE a través da súa asesoría xurídica ven de formular o 28 do actual, a solicitude da Cuestión Prexudicial ante o Tribunal de Xustiza da Unión Europea., no recurso contencioso-administrativo contra a segunda modificación do PXOM de Mugardos que pretende legalizar a planta de gas de Reganosa, pendente de votación e fallo no Tribunal Supremo.

Trátase a través deste procedemento de valorar si se cometeu un fraude de Lei, e por ende, unha desviación de poder, ao utilizar a escusa da adaptación do Plan Xeral de Ordenación Municipal do Concello de Mugardos á Directiva 2001/42/CE de Plans e Programas, para así legalizar un uso e unha instalación declarada ilegal (a Planta de gas de Reganosa acumula catro sentencias condenatorias), mediante unhas novas modificacións que parten, loxicamente da existencia da instalación e do uso de regasificación, sen que previamente se analizara alternativa algunha (alternativa 0) para a súa localización, nin foi obxecto dunha Declaración de Impacto Ambiental, e que se valore tamén si a Directiva de Plans e Programas está prevista para legalizar unhas instalacións sobre as que non se realizou análise algún de alternativas.

Texto completo da Solicitude.

Ferrol a 29 de Xuño de 2017

Nova entrada de un gaseiro na ría: Martes 27. Peirao de Coruxeiras CONCENTRACIÓN ás 20 hs.

27/06/17

Feito por A.C. Fuco Buxán ,
O CCE convoca unha nova concentración debido á entrada na nosa Ría dun gaseiro cargado de GNL, o número 225:

CONCENTRACIÓN

martes 27 de xuño, ás 8 da tarde.

Peirao de Coruxeiras – Ferrol

PLANTA DE GAS: PECHE XÁ!




Ademáis, o CCE ven de publicar unha nota de prensa sobre a PNL relativa a REGANOSA presentada no Congreso por EnMarea

20 de xuño - Día Mundial do Refuxiado

26/06/17

Feito por A.C. Fuco Buxán ,
O 20 de xuño conmemorouse o Día Mundial do Refuxiado. Millóns de persoas foxen dos seus países para emprender a viaxe máis perigosa da súa vida, fuxindo das guerras, a miseria e a fame.
O planeta conta, hoxe en día, con máis de 65 millóns de refuxiados e desprazados. Ao non haber resposta dos países, a falta de políticas de Asilo, vense obrigados a vivir en campamentos e véndose privados dos máis elementais dereitos. Estas prisións ao descuberto proliféran, "invisibilízanse", engadindo os Centros de Internamento para estranxeiros, que serven para encerrar aos inmigrantes en situación irregular. 










Estes cárceres non fan máis que representar un mercado entre as organizacións e as multinacionais. Os refuxiados son un negocio!
"Os desastres humanitarios non son para todos igual", ao seu ao redor, pulula a "industria da axuda", de diferentes empresas, cun recadado de 25 millóns de dólares.
Nos salóns internacionais, vense maquetas con casas feitas de colectores, maquetas con diversas tendas para o mercado humanitario. Os expositores mostran tendas con servizos de té  moi ben presentados, mobles, lámpadas, todo levado a cabo polo gran responsable de campamentos ACNUR, e detrás de ACNUR, IKEA. E véndeas moi ben!, Per Heggenes, presidente do grupo, dicindo que as súas tendas preservan a dignidade dos refuxiados ao ter xanelas, portas e illamento. ACNUR asinou un contrato con IKEA para un total de 35 millóns de euros por 30mil tendas.
O campamento de ZAATARI, aberto en Xordania no 2010, alberga un total de 80 mil refuxiados, e substitúe o paquete de alimentos por dous supermercados: Safeway, onde os refuxiados cun cartón de 50 dólares provista por ACNUR e o PMA (organismo da ONU) , provedor de alimentos, cren que fan sentirse aos refuxiados como consumidores. Porén,  non esquezamos o negocio das armas, onde España é un gran provedor, co negocio das murallas, das concertinas e das cámaras de vixilancia e moito máis.
Desde o ano 2015, e desde a chegada de refuxiados de Oriente Próximo, emerxen campamentos ao longo de toda Europa. En Italia, en Grecia, na fronteira de Macedonia e en Serbia, tamén entre Hungría e Austria apareceron campamentos en depósitos abandonados en terreos baldíos, embarrados cando chove, onde os menores tentan vivir a súa nenez da mellor maneira.
E ao seu ao redor, aparecen pequenos campamentos cualificados como clandestinos ou salvaxes, onde os dereitos humanos esqueceron os seus principios. Ésto ocorre en Lesbos. A política da UE cos refuxiados é o esquecemento. E non só dos gobernos, senón de organizacións como ACNUR, quen non lles dá información, non lles dá vivenda ou manutención, nin abrigos, nin produtos de hixiene. Quedan indefensos fronte a todo, homes de toda idade, mulleres, nais, fillos, sufrindo todo tipo de visicitudes en países que poderían solucionar facilmente a acollida. Con todo, dos 192 países que hai no mundo, os 10 máis pobres son os que acollen da maneira máis solidaria e sensible.
Os refuxiados queren vivir en paz, queren regresar aos seus países e volver vivir en liberdade coas súas familias, queren darlle o mellor para os seus fillos. Précísase xa que os países rompan o tratado EU-Turquía, que cumpran coas cotas de acollida, e que se respecten os seus dereitos.
España debe aplicar a Constitución, debe recibir a cota de 17 mil refuxiados e permitirlles vivir, pagándolles a débeda que teñen con eles; porque, nestas guerras está España, e é un estado cómplice ao manipular a entrada dos refuxiados poñéndoa coma violenta e perigosa.

Migrasons - Festival Internacional de Cultura Atlántica Migrante

21/06/17

Feito por A.C. Fuco Buxán ,
Xa está en marcha Migrasons - Festival Internacional de Cultura Atlántica Migrante que acollerá eventos de diferente índole cultural en varias poboacións da comarca de ferrolterra.
Ademáis Susana Alaniz, presidenta de Fuco Buxán, realizará a presentación do festival o día 25 no porto de Redes.


Subscribirse a: Publicacións ( Atom )
A+ | a-

Séguenos no Twitter

INICIO
NÓS
FOTOTECA
AXENDA
Contactar