Ferrol será declarada este viernes Lugar de Memoria Democrática: «A mesma equiparación que Guernica»
La resolución del Gobierno se publicará en el BOE e implicará obligaciones para todas las administraciones, incluido el Concello para renombrar espacios con personas que lucharon por la libertad
05 nov 2025 . Actualizado a las 13:34 h.Con una historia de lucha que va desde las mujeres que carretaron piedras para el dique de la campana hasta los últimos asesinados del franquismo, Ferrol será declarada por fin Lugar de Memoria Democrática. Este viernes se hará oficial, con la publicación en el BOE (Boletín Oficial del Estado) de la incorporación de esta ciudad naval a los Lugares de Memoria Democrática: un inventario del Ministerio de Presidencia que otorga honor y gloria a espacios que pelearon por las libertades. Como indicó este mediodía el secretario xeral del PSdeG, José Ramón Gómez Besteiro, se lograría la misma equiparación que ostenta la ciudad bombardeada de Gernika: «Se trata dunha equiparación similar á de Guernica, un gran anuncio que recibimos cunha alegría enorme e moitísima ilusión».
La noticia se confirmó en una reunión celebrada en la sede del PSOE en Ferrol, entre Besteiro, representantes socialistas (Ángel Mato e Iván Puentes), historiadores (Xosé Manuel Suárez y Bernardo Máiz) e investigadores de asociaciones como Memoria Histórica Democrática (Manolo Fernández Pita y Fernando Ocampo). Segundo Besteiro «moita xente traballou por isto, para Ferrol ten a importancia de que se recoñece a unha cidade que loitou polas liberdades e que máis loitou contra a represión franquista». De todos modos, la declaración va más allá de los 40 años de dictadura y refleja las primeras luchas del siglo XIX: «É un recoñecemento que obriga a todas as administracións, incluídas a Xunta de Galicia e o Concello; non se poderá esconder esa memoria e hai que reparar ás vítimas». Por ejemplo, el PSOE confía en que con esta declaración la placa reconstruida de Pablo Iglesias, fundador del PSOE y UGT, «teña un espazo digno merecedor deste recoñecemento». Las administraciones tendrán que divulgar esta historia y no esconderla.
«Ferrol sitúase de novo no mapa das liberdades e de recoñecemento da memoria democrática», asegura el líder de los socialistas gallegos. Gobierno, Xunta y Concello tendrán que localizar esos lugares de memoria democrática (como el castillo de San Felipe donde se registraron tantos fusilamientos desde 1936), divulgarlos «e non agochalos, porque estamos cumprindo unha lei». Recuerda Besteiro que «para unha gran parte dos damnificados da represión franquista suporá un confort e unha reconciliación co que nunca debería ter sido».
La medida también afectará a los restos del franquismo aún vigentes, como espacios públicos que llevan nombres de personas vinculadas a la dictadura. «Pero aquí recóllese un período de cen anos, desde finais do século XIX ata chegar á reconquista da democracia en 1975; isto débese aos historiadores pero tamén é grazas a un goberno central comprometido como xa amosou o secretario de Memoria Democrática cando estivo na Illa de San Simón ou o Pazo de Meirás». Insiste Besteiro en que «o zoom sitúase agora en Ferrol, agora teñen que chegar os compromisos orzamentarios aínda que o goberno central xa destinou 500.000 euros en Galicia á memoria democrática... a inversión agora terá que ir a máis para que ninguén olle para outro lado». Solicita además que la Xunta se implique presupuestariamente, «nin Xunta nin Concello deben ollar para otro lado mentras Ferrol se convirte en cidade da memoria democrática».