É o título do último libro do meu amigo Cándido Barral. Iso di el, pero eu penso que aínda lle quedan cousas por dicir e contar. O caso é que tivo a idea de escribir un diario no máis estrito sentido da palabra, porque o que Cándido conta no libro refírese só a un día no que saíu a cazar: o 20 de novembro de 1975; si, o día no que precisamente morría Franco. Levantouse ese día, como nos acontece a todos polo miúdo, cunha melodía que nos malla no maxín e que se resiste a deixarnos. Esa mañá, mentres se afeitaba comezou a cantaruxar “Se va el caimán, se va el caimán...” Oportuna cantarela para comezar ese día de caza.
Cándido utiliza un recurso que me chamou a atención: a mestura segundo cádralle do castelán co galego. As conversas coa súa cadela “Kira” non teñen desperdicio mesmo coa que mantén cun crego e cos amigos nesa xornada de cetrería coa morte do ditador de pano de fondo. Paseino moi ben lendo “El Disparo” malia non ser un afeccionado á caza. Non lle disparei nunca a ningún animal, pero si fixen hai moito tempo caza submarina e custábame moito borrar a imaxe do peixe baténdose desesperadamente ensartado no arpón. Non desfrutaba con iso e deixeino. Pero “El Disparo” non é especificamente un libro de caza, é un relato que escribe un cazador, un cazador que respecta as normas, un cazador que non dispara a todo o que se move, un cazador que non abandona ao seu can cando cre que non lle serve, non, Cándido non é deses, el reflexiona sobre outras cousas mentres camiña polo monte, cousas que fora do contexto da caza interesan a un lector que coma min non sente atracción polo asunto da cetrería. Ler “El Disparo” foi como acompañar a Cándido polas sendas da montaña, contemplar como “Kira” queda como unha estatua esperando levantar unha perdiz ou sae correndo tras dunha lebre, sabe deus a onde, sen que saibamos o tempo que tardará en volver, pero volve, mentres falamos de cousas e xentes aínda que Cándido non dispare un tiro. O libro está cheo de reflexións que abranguen temas que pouco ou nada teñen que ver coa caza. Aquel día Franco morreu e se abriu un anaco de esperanza para un país aletargado por corenta anos de férrea ditadura. Deixaría o ditador todo atado e ben atado? Haberá franquismo despois de Franco? Quedarían secuelas daquelas cacerías organizadas para maior gloria de aproveitados parasitos que vivían ao abeiro do réxime tan ben representados naquela película “La escopeta nacional” de Berlanga? Podemos acompañar a Cándido nesa incursión polo monte polo que comezaba soprar un retallo de ar fresco que pouco a pouco disipaba a néboa. Que, anímanse?